สำนักงานอัยการพิเศษฝ่ายคุ้มครองผู้บริโภค

อำนาจหน้าที่

ภารกิจสำนักงานอัยการพิเศษฝ่ายคุ้มครองผู้บริโภค

1. ดำเนินคดีแพ่งแก่ผู้กระทำการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคในศาลในฐานะที่พนักงานอัยการเป็นเจ้าหน้าที่คุ้มครองผู้บริโภค
2. ช่วยเหลือทางอรรถคดีโดยจัดหาทนายความอาสาว่าต่างแก้ต่างแก่ประชาชนผู้บริโภค
3. ช่วยเหลือในการทำนิติกรรมต่างๆและให้คำปรึกษาปัญหากฎหมายและช่วยเหลือประนอมข้อพิพาทแก่ประชาชนผู้บริโภค
4. เผยแพร่ความรู้ทางกฎหมายเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภคแก่ประชาชน
5. เป็นศูนย์ประสานงานรับเรื่องราวร้องทุกข์จากหน่วยงานอื่นทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาค

ขั้นตอนการรับเรื่องราวร้องทุกข์มีดังนี้

1. ผู้ร้องส่งเรื่องร้องเรียนทางไปรษณีย์หรือเดินทางมาพบพนักงานอัยการเพื่อร้องเรียนกรณีได้รับความเดือดร้อนหรือเสียหายอันเนื่องมาจากการกระทำ ของผู้ประกอบธุรกิจ เช่น ซื้อบ้านแล้วไม่ได้รับโอน , ซื้อสินค้าหรือบริการที่ไม่ได้มาตรฐานหรือไม่ได้คุณภาพ เป็นต้น โดยผู้ร้องเรียนต้องเตรียมหรือ ส่งเอกสารสำคัญต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องร้องเรียน เช่น สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน สำเนาทะเบียนบ้าน สัญญาซื้อขาย สัญญาจะซื้อจะขาย โบว์ชัวร์โฆษณาสินค้า มาด้วยเพื่อให้ประกอบการพิจารณา
2. พนักงานอัยการจะแจ้งผู้ร้องให้มาให้ถ้อยคำด้วยตนเอง ณ สำนักงานอัยการพิเศษฝ่ายคุ้มครองผู้บริโภค เพื่อพนักงานอัยการจะได้บันทึกถ้อยคำ
3. เมื่อพนักงานอัยการพิจารณาเรื่องที่ร้องเรียน แล้วจะดำเนินการดังนี้
   1. แจ้งนัดคู่กรณี (ผู้ร้องและผู้ถูกร้องเรียน)มาพบพนักงานอัยการเพื่อทำการเจรจาไกล่เกลี่ย หากคู่กรณีตกลงกันได้ ก็จะยุติเรื่องร้องเรียน แต่หากตกลงกันไม่ได้ ก็จะจัดหาทนายความอาสาว่าต่างหรือแก้ต่างให้ตามระเบียบหรือ ผู้ร้องอาจจะดำเนินคดีกับคู่กรณีได้เอง โดยพนักงานอัยการให้คำแนะนำทางกฎหมายได้
   2. กรณีที่คู่กรณีไม่มาตามนัดเพื่อไกล่เกลี่ยตามข้อ 3.1 จะมีหนังสือแจ้งผลการพิจารณาให้ผู้ร้องทราบว่าผู้ร้องสามารถดำเนินการอะไร ได้บ้างต่อไป

สิทธิของผู้บริโภคที่จะได้รับความคุ้มครองภายใต้ พ.ร.บ. คุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 มี 5 ประการ

1. สิทธิที่ได้รับข่าวสารรวมทั้งคำพรรณนาคุณภาพที่ถูกต้องและเพียงพอเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการได้แก่ สิทธิที่ได้รับการโฆษณาหรือ การแสดงฉลากตามความเป็นจริงและปราศจากพิษภัยแก่ผู้บริโภค รวมตลอดถึงสิทธิที่จะรับทราบข้อมูลเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการอย่างถูกต้องและเพียงพอที่จะไม่หลงผิดในการซื้อสินค้าหรือรับบริการโดยไม่เป็นธรรม
2. สิทธิที่จะมีอิสระในการเลือกหาสินค้าหรือบริการ ได้แก่ สิทธิที่จะเลือกซื้อสินค้าหรือรับบริการโดยความสมัครใจของผู้บริโภค และปราศจากการชักจูงใจอันไม่เป็นธรรม
3. สิทธิที่จะได้รับความปลอดภัยจากการใช้สินค้าหรือบริการ ได้แก่ สิทธิที่จะได้รับสินค้าหรือบริการที่ปลอดภัยมีสภาพและคุณภาพได้มาตรฐาน เหมาะสมแก่การใช้ไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิต ร่างกาย หรือ ทรัพย์สิน ในกรณีใช้ตามคำแนะนำหรือระมัดระวังตามสภาพของสินค้าหรือบริการนั้นแล้ว
4. สิทธิที่จะได้รับความเป็นธรรมในการทำสัญญา ได้แก่ สิทธิที่จะได้รับข้อสัญญาโดยไม่ถูกเอารัดเอาเปรียบจากผู้ประกอบธุรกิจ
5. สิทธิที่จะได้รับการพิจารณาและชดเชยความเสียหาย ได้แก่สิทธิที่จะได้รับการคุ้มครองและชดเชยค่าเสียหายเมื่อมีการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคตามข้อ 1,2,3 และ 4 ดังกล่าว

หน้าที่ของผู้บริโภค ก่อนซื้อสินค้าหรือบริการ

1. ผู้บริโภคควรใช้ความระมัดระวังพอสมควร ในการซื้อสินค้าและรับบริการ เป็นต้นว่าตรวจสอบการแสดงฉลาก ปริมาณ และราคา ว่ายุติธรรมหรือไม่ อย่าเชื่อข้อความโฆษณาโดยไม่พิจารณาให้รอบคอบเสียก่อน
2. การเข้าทำสัญญาผูกพันตามกฎหมายโดยการลงลายมือชื่อนั้น ผู้บริโภคต้องตรวจสอบความชัดเจนของภาษาที่ใช้ว่ารัดกุมและให้สิทธิแก่ผู้บริโภคครบถ้วน ตามที่ได้เจรจากันไว้ และสัญญามีเงื่อนไขข้อใดบ้างที่ไม่เป็นธรรมแก่ผู้บริโภค ถ้าสงสัยในข้อกฎหมายใด ควรปรึกษาผู้ที่มีความรู้ทางกฎหมาย ให้แน่ชัดเสียก่อน
3. ข้อตกลงต่างๆที่ต้องการให้มีผลบังคับ ควรทำเป็นหนังสือและลายมือชื่อผู้ประกอบธุรกิจด้วย

หน้าที่ของผู้บริโภคหลังซื้อสินค้าหรือบริการ

1. ผู้บริโภคมีหน้าที่ในการเก็บรักษาพยานหลักฐานต่างๆ ที่แสดงถึงการละเมิดสิทธิของผู้บริโภค ซึ่งหากมีปัญหาจะได้ใช้ประกอบการร้องเรียนในภายหลัง
2. ในกรณีมีการทำสัญญา ต้องเก็บเอกสารสัญญา รวมทั้งเอกสารโฆษณา และใบเสร็จรับเงินไว้ด้วย
3. เมื่อมีการละเมิดสิทธิของผู้บริโภค ผู้บริโภคมีหน้าที่ในการดำเนินการร้องเรียนตามสิทธิที่ได้กล่าวมาแล้ว

การคุ้มครองผู้บริโภคตามกฎหมายที่มีโทษทางอาญา

เช่น ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 271 บัญญัติว่า ผู้ใดขายของโดยหลอกลวงด้วยประการใดๆ ให้ผู้ซื้อหลงเชื่อในแหล่งกำเนิดสภาพ คุณภาพ หรือ ปริมาณแห่งของนั้นอันเป็นเท็จ ถ้าการกระทำนั้นไม่เป็นความผิดฐานฉ้อโกง ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินหกพันบาท หรือ ทั้งจำทั้งปรับ